БАЛАЛАРДАҒЫ СӨЙЛЕУ ТІЛІНДЕГІ БҰЗЫЛЫСТАРДЫҢ СЕБЕПТЕРІ МЕН КӨРСЕТІЛЕТІН МЕДИКО-ӘЛЕУМЕТТІК КӨМЕК ДЕҢГЕЙІ: ӘДЕБИ ШОЛУ

Получена: 02.11.2024 Принята: 08.12.2024 Опубликована online: 30.12.2024
DOI 10.26212/2227-1937.2025.54.27.018
УДК: 616.89-008.434
БАЛАЛАРДАҒЫ СӨЙЛЕУ ТІЛІНДЕГІ БҰЗЫЛЫСТАРДЫҢ СЕБЕПТЕРІ МЕН КӨРСЕТІЛЕТІН МЕДИКО-ӘЛЕУМЕТТІК
КӨМЕК ДЕҢГЕЙІ: ӘДЕБИ ШОЛУ
А.Н.Жумадуллаева1, ORCID: https://orcid.org/0009-0003-4355-8143
А.Н.Нурбақыт2,1, ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4854-6809
М.Н.Жакупова2, ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1529-0018
А.А. Айтманбетова2, ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6363-9248
А.Е. Уалиева3, ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4776-1988
Ж.А.Кожекенова2, ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5074-7634
Ә.М.Оразбай1, ORCID: https://orcid.org/ 0009-0001-3488-0208
1«ҚДСЖМ» Қазақстандық медицина университеті, Алматы, Қазақстан
2 «С.Д. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университеті» КЕАҚ, Алматы, Қазақстан
3«әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті» КЕАҚ, Алматы, Қазақстан
Түйін:
Кіріспе. Қазіргі қоғамда сөйлеу қабілеті бұзылған балалардың денсаулығы мен әлеуметтік бейімделу мәселелері
балалардың денсаулығын сақтау және әлеуметтік қолдау саласында маңызды орындардың бірін алады. Сөйлеу
бұзылыстары балалардың оқуына, әлеуметтік өзара әрекеттестігіне және психологиялық әл-ауқатына айтарлықтай
әсер етуі мүмкін, сондықтан осы санаттағы балаларға медициналық-әлеуметтік көмек көрсету әдістерін жетілдіру
әртүрлі сала мамандарының ажырамас міндеті болып табылады. Бұл ғылыми мақалада балалардың сөйлеу тілінің
бұзылуының негізгі себептері талданып, ерте диагностика мәселесі және осы мәселені шешудегі медициналықәлеуметтік көмектің тиімділігі қарастырылады.
Шолудың мақсаты. Мектеп жасына дейінгі балалар арасында сөйлеу тіліндегі бұзылыстардың таралуын, қауіп
факторларын және көрсетілетін медико-әлеуметтік көмек жағдайын ғылыми әдебиет көздеріне сүйене отырып
талдау.
Зерттеу материалдары мен әдістері. Шолу мақаласын жазу үшін «сөйлеудің бұзылуы», «денсаулықтың шектеулі
мүмкіндіктері», «медико-әлеуметтік көмек», т.б. түйінді сөздерді пайдалана отырып, Pubmed, Scopus, Google Scholar,
Cyberleninka және e-Library деректер қорындағы ғылыми әдебиеттерге талдау жүргізілді.
Нәтижелері. Ақпараттық-аналитикалық зерттеу нәтижелері көрсеткендей, қазіргі уақытта мектепке дейінгі және
мектеп жасындағы балалар арасында сөйлеу тіліндегі бұзылыстар эпидемияға айналып, осы ауытқуларға әкелетін
қауіп факторларының әсерін зерттеу, сондай-ақ оларды ерте анықтау, алдын алу және оңалту шараларын жүргізу
маңызды болып отыр. Бұл бағыттағы жұмыстардың тиімділігін арттыру үшін медицина, психология, әлеуметтік
қызмет, педагогика, логопедия және басқа салалар арасындағы интеграцияны жетілдіру қазіргі таңда өзекті әрі
қажетті болып табылады.
Қорытынды. Әдеби шолу қорытындысы балалардағы сөйлеу тілінің бұзылыстары әртүрлі факторлармен, мысалы,
генетика, сыртқы жағдайлар және әлеуметтік-экономикалық мәртебемен байланысты күрделі мәселе болып
табылатынын көрсетті. Медико-әлеуметтік көмек көрсету деңгейі балалардың оңалту нәтижесіне айтарлықтай әсер
етеді, бұл медициналық және әлеуметтік қызметтер арасындағы интеграцияны одан әрі жетілдіру қажеттілігін
көрсетеді.
Түйінді сөздер: сөйлеудің бұзылуы, медико-әлеуметтік көмек, қауіп факторлары, мектеп жасына дейінгі балалар,
ерте скрининг, денсаулықтың шектеулі мүмкіндіктері.

количество просмотров / 👁 128

Оставить ответ

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *