ЖҮРЕКТІҢ МИОКАРД ИНФАРКТЫСЫ БАР НАУҚАСТАРҒА 2016-2018 ЖӘНЕ 2021-2023 ЖЫЛДАРДАҒЫ
ЕМДЕУ – РЕАБИЛИТАЦИЯЛЫҚ КӨМЕКТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ ТИІМДІЛІГІН САЛЫСТЫРА БАҒАЛАУ
Булешов М.А. 1 , Есенбеков Б.К. 1,3 , Ергешбаева У.А. 2 , Булешов Д.М. 1,3 , Болатбеков Б.А. 1,4 ,
Кенжебаев Д.К. 3 , Булешова А.М. 1 , Шингисова Э.А. 3 , Құрамыс C.1,4 , Болатбекова З.С. 4
1 Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті, Түркістан қаласы, Қазақстан. 2 Оңтүстік Қазақстан медициналық академиясы, Шымкент қаласы, Қазақстан. 3 КеАҚ «Шымкент жүрек орталығы», Шымкент қаласы, Қазақстан. 4 ЖШС «Кардиомед клиникасы» , Шымкент қаласы, Қазақстан
Кіріспе. Қазақстан Республикасы тұрғындары арасында жүрек миокарды инфарктысы ауруы деңгейінің
артуымен қатар, осы аурудың асқынуынан туындайтын мүгедектік пен өлім көрсеткіштерінің деңгейі
бірте бірте жоғарылауда. Зерттеудің мақсаты – жүрек миокарды инфарктысымен ауырған науқастарды
кардиологиялық орталықта және амбулаторлық жағдайда жедел реабилитациялаудың медициналық,
әлеуметтік-экономикалық тиімділігін және денсаулыққа зиянсыздығын бағалау болып табылады.
Материалдар мен әдіснамасы. Зерттеу барысында медициналық-статистикалық және социологиялық
әдістер қолданып, алынған нәтижелердің шынайылығын анықтадық.
Нәтижелер. Қол жеткізген реабилитациялық шаралардың тиімділігін зерттеу 2021-2023 жылдары
жүргізілген реабилитациялық шаралардан аурулардың ауруханада жатып емделу мерзімі 2016-2018
жылдарға қарағанда нақты 76,93 күнге немесе 31,09% кемігендігін көрсетті. Қолданылған
реабилитациялық шаралардың әлеуметтік-медициналық тиімділігін салыстыра отырып бағалағанда
майда және ірі ошақты миокард инфарктілерінде трансмуралды миокард инфарктысымен ауырғандармен
салыстырғанда мүгедектігі азырақ болды, еңбекке оралу көбірек және госпитализация күндері төменірек
болды.
Талқылау
Алынған нәтижелер 2021–2023 жылдар аралығында өткір миокард инфарктісімен (ӨМИ) ауырған
науқастарға реабилитациялық көмекті ұйымдастыру тиімділігі 2016–2018 жылдармен салыстырғанда
едәуір жақсарғанын көрсетеді. Орташа госпитализация мерзімі 31,09%-ға, ал уақытша еңбекке
жарамсыздық күндерінің жалпы саны 6–8%-ға қысқарды. Айрықша атап өтерлігі – мүгедектік деңгейінің
9,11%-ға төмендеуі және еңбекке қайта оралған науқастар үлесінің 6,5%-ға артуы.
Бұл деректер халықаралық әдебиеттерде сипатталған үрдістерді растайды: Ruivo және т.б. (2023), Nakamura
және т.б. (2021), Sun және т.б. (2021) зерттеулерінде ерте кардиореабилитация өлім-жітімді төмендетіп,
функционалдық жағдайды жақсартатыны көрсетілген. Сонымен қатар, ҚР ДСМ-нің №ҚР ДСМ-116/2020
бұйрығына сәйкес мультидисциплинарлық тәсілді қолдану қалпына келтірудің биопсихоәлеуметтік
аспектілерін ескеруге мүмкіндік берді.
Зерттеудің жаңалығы – ӨМИ бойынша аймақтық регистрдің кең ауқымды деректерін қолдану арқылы
Қазақстан жағдайында реабилитацияның нақты кезеңдері мен әдістерінің тиімділігін бағалауында. Атап
айтқанда, бұл зерттеуде алғаш рет ірі ошақты және трансмуралды инфарктісі бар науқастар арасында
мүгедектік деңгейінің төмендеуі жеделдетілген бағдарламаларды енгізудің артықшылығы ретінде
көрсетілді.
Қорытынды
2021–2023 жылдары жетілдірілген кардиореабилитация хаттамаларын енгізу 2016–2018 жылдармен
салыстырғанда келесі клиникалық тұрғыдан маңызды нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік берді:
* госпитализация ұзақтығының 7–9 күнге қысқаруы (p<0,05),
* II топтағы мүгедектіктің 9,11%-ға төмендеуі (p<0,05),
* еңбекке қайта оралудың 6,5%-ға артуы (p<0,05),
* өлім-жітім шамалы ғана азайып (шамамен 3,8%), бақыланатын деңгейде қалды.
Зерттеудің практикалық маңыздылығы – ерте кезеңдегі амбулаторлық реабилитацияны кардиологиялық
орталықтардың клиникалық тәжірибесіне кеңінен енгізудің орынды екенін дәлелдегенінде. Алдағы
уақытта инвазивтік араласулар мен фармакотерапияның реабилитациялық әсерге ықпалын талдау
арқылы зерттеуді кеңейту қажет.
Талқылау. Көптеген зерттеушілер айтуынша – кардиореабилитация пациенттердің көптеген
мәселелеріне бағытталып әртүрлі араласулар арқылы жүрек функциясының жақсаруына, физикалық
282
дайындыққа және психикалық денсаулықты қалпына келтіруге ықпал етеді және пациенттердің
сауығуына күшті қолдау мен нұсқаулық береді. Клиникалық тәжірибенің үздіксіз дамуымен
кардиологиялық оңалту емдеуде барған сайын маңызды рөл атқаратыны сөзсіз және пациенттердің
денсаулығына көбірек пайда әкелетінін пайымдады.
Қорытынды. 2021-2023 жылдары 2016-2018 жылдармен салыстырғанда аздау стационарлық емделу мен
қысқарырақ еңбекке жарамсыздық күндерінің болуы, еңбекке оралуының жоғарлауы, зейнетке шығу мен
Түйінді сөздер: Жүректің миокард инфарктысы, жеделдетілген реабилитация, әлеуметтік-медициналық
тиімділік.
[download url="https://journal.nncf.kz/wp-content/uploads/2025/06/28_изменен-регистр-оим-и-реабилит-изменен-Улдана-1-70-к.pdf" title="ЖҮРЕКТІҢ МИОКАРД ИНФАРКТЫСЫ БАР НАУҚАСТАРҒА 2016-2018 ЖӘНЕ 2021-2023 ЖЫЛДАРДАҒЫ ЕМДЕУ - РЕАБИЛИТАЦИЯЛЫҚ КӨМЕКТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ ТИІМДІЛІГІН САЛЫСТЫРА БАҒАЛАУ"]